جعبه دنده یا گیربکس وظیفه انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد و هر نوع از خودروها از ترکیب خاصی از چرخ‌دنده‌ها برای ایجاد نیرو و سرعت مناسب استفاده می‌کنند. برای تعمیر گیربکس بهترین مکان، مرکز تخصصی گیربکس اتوماتیک است که می‌تواند تمامی جوانب را در هنگام تعمیر در نظر داشته باشد.
اصول کار جعبه دنده
جعبه دنده جعبه‌ای مونتاژ شده متشکل از چرخ دنده‌های مختلف و مکانیزم جابجایی دنده بوده که در یک محفظه فلزی تعبیه شده است. محفظه فلزی معمولا از ریخته‌گری آلیاژ آلومینیوم و آهن ساخته شده که همه چرخ دنده‌های موجود در آن را در خود جای داده است. گیربکس بخشی از سیستم انتقال نیرو بوده، زیرا دنده‌ها نقش مهمی در انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها دارند.
سیستم انتقال چیست؟
تمام اجزای پیشران که به انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها کمک می‌کنند بخشی از سیستم انتقال هستند. در این بین، گیربکس یک بخش جدایی ناپذیر است. این اجزا شامل کلاچ، گیربکس، کوپلینگ، شافت پروانه، محور و دیفرانسیل است. به طور کلی، اصطلاح انتقال، معمولا به گیربکس خودرو اشاره دارد. برخی از طراحی‌های اتومبیل جعبه دنده و مونتاژ دیفرانسیل را در یک واحد تحت عنوان سیستم انتقال یا اکسل محوری در نظر گرفته می‌شود.
نسبت دنده چیست؟
نسبت دنده، نسبت بین چرخ دنده‌های ورودی و خروجی است. چرخ دنده پیشران در جعبه دنده، نسبت‌های دنده را تعریف می‌کند. چرخ دنده‌های ورودی توان را از موتور می‌گیرد و چرخ دنده‌های خروجی را می‌چرخاند که به نوبه خود باعث هدایت موتور می‌شود. به نسبت تعداد چرخش دنده‌های خروجی به تعداد چرخش دنده‌های ورودی، نسبت دنده گفته می‌شود.
همچنین می‌توانید نسبت دنده را با فرمول زیر بدست آورید:
نسبت دنده = تعداد دندانه‌های چرخ دنده خروجی / تعداد دندانه‌های چرخ دنده ورودی
نسبت دنده ۱: ۳٫۵ به این صورت است که برای چرخاندن دنده خروجی (پیشرونده) با ۱ چرخش، باید چرخش ورودی (پیشران) ۳٫۵ بار باشد.
جعبه دنده چگونه کار می‌کند؟
جعبه دنده شامل دنده‌هایی در اندازه‌های مختلف است. این امر عمدتا به دلیل نیازهای مختلف وسیله نقلیه از نظر گشتاور مورد نیاز در چرخ‌ها بسته به جاده، زمین و بار است. به عنوان مثال، اگر وسیله نقلیه در حال بالا رفتن از شیب باشد، در مقایسه با اتومبیل در جاده مستقیم، به گشتاور بالاتری نیاز دارد.
در جعبه دنده، اولین دنده بزرگ‌ترین اندازه را دارد و حداکثر خروجی گشتاور را در هنگام تولید حداقل سرعت فراهم می‌کند. از این رو هنگام صعود از سربالایی‌ها استفاده می‌شود. همه چرخ دنده‌های بین دنده‌های ۱ تا آخرین دنده، در اندازه با نسبت کاهشی متفاوت هستند. بنابراین، ترکیبی متفاوت از نظر قابلیت کشیدن و سرعت را فراهم می‌کنند. بنابراین، می‌توانید وسیله نقلیه را بدون هیچ افتی در شتاب، رانندگی کنید. جعبه دنده به طور کلی، قابلیت رانندگی خودرو را در هر شرایطی بهبود می‌بخشد.
در مقابل، آخرین دنده از نظر اندازه کوچک‌ترین است. با این حال، حداقل کشش اما حداکثر سرعت را فراهم می‌کند. یک گیربکس بیش پیشران به این معنی است که خروجی آن از ورودی آن بالاتر است که به موتور متصل می‌شود. به عبارت دیگر، دنده بیش از حد سریع‌تر از دور موتور می‌چرخد. بنابراین، موتور با سرعت کمتری در دور دقیقه نسبت به سرعت خودرو کار می‌کند و سرعت و راندمان بهتری نیز دارد.
در برخی از طرح‌های پیشرفته، بیش از یک چرخ دنده Overdrive وجود دارد. بنابراین، Dual Overdrive با نام Double Top، سرعت و راندمان بهتری را در خودرو فراهم می‌کند.
عملکرد گیربکس
معمولا دو چرخ دنده در جعبه دنده معمولی وجود دارد، ورودی و خروجی. چرخ دنده‌های ورودی بر روی دنده محکم ثابت شده و آن را به یک واحد تبدیل می‌کنند. این چرخ دنده‌ها بر روی شافت اصلی که آزادانه روی یاتاقان‌ها می‌چرخند، چرخانده می‌شوند. بنابراین گیربکس بسته به دنده‌ای که در شافت اصلی درگیر است، نیروی محرکه را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. هنگامی که شفت گیربکس بر روی چرخ دنده مورد نظر سوار می‌شود، چرخ دنده را روی شفت اصلی قفل کرده و آن را می‌چرخاند. بنابراین، شفت اصلی با سرعت چرخ دنده درگیر می‌چرخد و خروجی را مطابق نسبت دنده درگیر می‌کند.
شما در هنگام رانندگی اتومبیل به سرعت و همچنین کشش احتیاج دارید. چرخ دنده‌های گیربکس به شما کمک می‌کند که بسته به شرایط رانندگی، هر کدام را انتخاب کنید. دنده پایین یعنی دنده ۱ و ۲ بیشترین کشش را به شما می‌دهند در حالی که دنده‌های بالاتر یعنی ۴ و ۵ بیشترین سرعت را به شما می‌دهند. تعداد دنده‌های گیربکس ترکیب کاملی از کشش و سرعت را فراهم می‌کنند. بنابراین، به راننده کمک می‌کند تا مناسب‌ترین ترکیب را برای افزایش کارایی در همه زمان‌ها انتخاب کند. از این رو انتخاب دنده مناسب با توجه به شرایط جاده و بار، بسیار مهم است. با استفاده از چرخ دنده‌هایی با قطر بیشتر، شتاب بهتری می‌گیرید در حالی که با چرخ دنده‌های کوچک‌تر، سرعت بالاتری را دریافت می‌کنید.
بدون دیدگاه